UK and NL Branches

Inleiding van Sir Brian Urquhart * KCMG ** MBE

Als inlichtingen officier van het 1 luchtlandingskorps betrokken bij de planning van “Market Garden” en later vice-secretaris-generaal van de Verenigde Naties.

In de meeste oorlogen lijden de burgerlijke bevolking op of in de omgeving van het slagveld zonder dat iemand er aandacht aanbesteed. Zij nemen geen deel aan de strijd en, logischerwijs, worden in belangrijke mate genegeerd door de strijdende troepen. De burgers van Arnhem en omgeving draaiden deze  traditionele situatie om. Er was nooit twijfel aan welke zijde zij stonden, en toen de strijd zich tegen de Airborne troepen keerde, gedroegen zij zich heldhaftig en zonder te letten op hun eigen veiligheid of welzijn. Zonder over de consequenties na te denken gaven zij alle hulp die ze bieden konden, en in de weken en maanden die volgden verborgen en verzorgenden zij honderden gewonde en overlevende Airborne soldaten en hielpen ook anderen te ontsnappen. Zij betaalden hiervoor een hoge prijs. De Duitse reactie hierop was straffend. Veel inwoners van Arnhem en Oosterbeek werden doodgeschoten of naar concentratiekampen gestuurd; alle inwoners werden met geweld uit hun huizen verwijderd en leden onder de verschrikkelijke hongerwinter van 1945.

Uit deze tragische ervaring groeide een band van respect en genegenheid die uniek is in de annalen van oorlog en vrede. Het is een band tussen soldaten en burgers die samen een vreselijke beproeving hebben doorstaan - een beproeving waarin beide zijden het beste en dapperste van elkaar zagen en beide zijden besloten dit nooit te vergeten. Het is een van de meest positieve en meest voorbeeldige menselijke reacties op een oorlog die ik, in een levenslange en gevarieerde ervaring met conflicten, ooit heb gezien.

Zo'n zeldzame en inspirerende menselijke relatie mag, en moet door de grenzen van leeftijd en generatie heen breken. De aanwezigheid van de kinderen van Arnhem naast de graven van de Airborne soldaten tijdens de jaarlijkse herdenkingsdienst wijst al de weg naar de toekomst. Gedurende de 65 jaren die op de strijd volgden, hebben zowel de burgers als de Airborne veteranen een bijzondere en zeer succesvolle poging gedaan om deze relatie in stand te houden. Onvermijdelijk is het aantal oorspronkelijke veteranen en hun Nederlandse helpers geslonken tot een fractie van hun vroegere sterkte.
Dus ik ondersteun en juich de vorming van de "Arnhem 1944 Fellowship" voor de nakomelingen van de Geallieerde Troepen, het Verzet en burgers die vochten bij Arnhem toe en ik ben ervan overtuigd dat ze deze ‘unieke vlam van de menselijke geest’ in stand zullen houden.

Brian Urquhart
* KCMG = Knight Commander of de Order of St Michael and St George
** MBE = Member of the Order of the British Empire.

Geschiedenis van de slag

De volgende samenvatting is gereproduceerd met toestemming van het Museum van het Parachute Regiment en de Luchtlandingstroepen: Terwijl de 6 Britse luchtlandingsdivisie in Normandië vocht was de 1 luchtlandingsdivisie constant in de hoogste staat van paraatheid om deel te nemen aan verdere luchtlandingsoperaties. Er waren 16 annuleringen voor 17 september 1944, de dag dat ze naar Arnhem vlogen tijdens “Operatie Market-Garden”. Het 1 geallieerde luchtlandingsleger dat bestond uit het Amerikaanse 82 en 101 luchtlandingsdivisies zij hadden de opdracht gekregen om de belangrijkste kanaal- en rivierbruggen tussen Eindhoven en Arnhem veilig te stellen. Het doel was om een 'tapijt van luchtlandingstroepen' te leggen, waarlangs de grondtroepen aangevoerd door het Britse 30 legerkorps zouden doorbreken naar het Ruhrgebied en zo de oorlog beëindigen. De 1 Britse luchtlandingsdivisie, bestaande uit de 1, 2, 3, 10, 11  en 156 bataljons van het parachute regiment, onder bevel van generaal-majoor Roy Urquhart werd afgeworpen in de buurt van Arnhem met het doel de verkeersbrug over de Neder-Rijn in ten nemen. Als gevolg van een gebrek aan vliegtuigen om de divisie in zijn geheel in een keer over te brengen, moest de lucht-landingsbrigade gebruikt worden om de DZs [drop zones = afwerpzones] te beschermen voor de tweede invliegronde, waardoor alleen de drie bataljons [1, 2 en 3] van de 1 parachutebrigade konden worden ingezet voor het veiligstellen van de brug.

Ondanks de aanvankelijke verrassing kwamen de licht bewapende parachutisten al snel onverwacht zware Duitse tegenstand tegen, omdat onderdelen van het II[de] SS pantserkorps bezig waren in en rond de regio Arnhem te herstellen [qua materieel en troepen]. Alleen het 2 bataljon onder bevel van luitenant-kolonel JD Frost en onderdelen van het RE squadron [RE = Royal Engineers = genie] en de Recce [= reconnaissance = verkennings] compagnie bereikten de brug en namen de noordkant van de brug in. Ze werden al snel afgesneden. Hoewel ze constant werden aangevallen door tanks en infanterie hielden de Engelsen gedurende drie dagen en vier nachten de brug bezet. De taak van de divisie was geweest om de brug gedurende 48 uur bezet te houden totdat ze ontzet en afgelost zouden worden door grondtroepen.

Ondertussen was de rest van de divisie, uitgeput door haar pogingen om vechtend door te breken naar de brug om de bezetting te versterken, samengedrukt in een klein gebied aan de [noord] kant van de rivier bij Oosterbeek. Zij hielden stand gedurende 9 dagen ondanks de overweldigende factoren die tegen hun werkten totdat zij bevolen werden zich over de rivier terug te trekken in de nacht van 25 op 26 september.
Van de 10.095 [soldaten] van alle rangen die landden, slaagden minder dan 3000 soldaten erin om de rivier over te steken. Het lukte de grondtroepen niet om een verbinding te maken met de troepen in Arnhem en daarmee was de poging om de oorlog in 1944 te beëindigen mislukt. Vijf Victoria kruizen werden gewonnen tijdens de slag, waarvan twee door soldaten van het parachuteregiment.

Voor meer informatie over de slag bezoek:

ParaData - the digital archive of the Parachute Regiment and Airborne Forces Museum.

Pegasus Archive - a comprehensive website run by Mark Hickman.